Przepis na berimbau pochodzi z lekcji udzielonej przez Valmira das Beribas. Valmir od lat zajmuje się w Salvadorze wytwarzaniem berimbałów. Na jego instrumentach gra wielu Mestres Capoeiry, zarówno Regional, jak i Angola, m.in. Mestre Moraes i Mestre Boca Rica.

 

 

Wybór drewna

 

Tradycyjnie berimbau robiło się z drewna beriba. Obecnie jednak jest wiele rodzajów drewna, z których wytwarzane są berimbały. Każdy z rodzajów ma inną charakterystykę, inne wady i zalety.

 

 

Drewno często użuwane na berimbały:

 

Beriba - drewno bardzo mocne, ale ciężkie; kolor zwykle biały lub żółtawy, ale jest też różowa odmiana beriby

 

Canduru - drewno koloru żółtego; mocne, ciężkie

 

Alaca - ciężkie drewno koloru czerwonego

 

Taipoca - najlżejsze drewno, biało-brązowawe

 

Camacari - drewno dość lekkie

 

Massaranduba - ciężkie, twarde drewno koloru czerwono-brązowego

 

 

Niektórzy mistrzowie capoeiry używają barimbałów z berimy (np. Mestre M), niektórzy celowo wybierają inne drewno (np. Mestre Boca Rica gra na berimbauach z lekkiego drewna taipoca).

 

Drewno na berimbau powinno być suche. Każdy z gatunków drewna wymaga innego czasu suszenia. Np. beriba zwykle schnie aż 6 miesięcy. Drewno powinno się suszyć w zacienionym miejscu.

 

Berimbau można zrobić z drewna nie w pełni suchego, ale wtedy  zawsze należy go rozpinać po grze, nie należy go trzymać na słońcu i powinien być przechowywany w pozycji leżącej.

Berimbału zrobionego z dobrze wysuszonej beriby w zasadzie nie trzeba w ogóle rozpinać. Nie odnosi się to jednak do wszystkich rodzajów drewna.

 

 

 

Kij

 

 

Kij, który wybieramy powinien być nie za cienki,  gładki i bez sęków w środkowej części – tam gdzie berimbau będzie najbardziej zgięty. Sęki przy końcach nie przeszkadzają. Kij powinien być w miarę elastyczny, ale nie za giętki. Kij powinien być trochę węższy u góry niż u dołu, ale nie powinna to być duża różnica.

 

Wybierając kij na berimbau warto wiedzieć, jaki berimbau chcemy zrobić . Viola zwykle powstaje z kija nieco grubszego niż Gunga, ponieważ kij na Violę powinien być twardszy, niż kij Gungi. Czy berimbau będzie Gungą, Medio, czy Violą finalnie okazuje sie jednak dopiero po dopasowaniu cabasy do berimbału.

 

Kij należy przyciąć z dwóch stron piłą. Wysokość kija powinna być długości ok. 7-miu rozpiętości palców. Stojąc berimbau powinien sięgać do ok. nosa. Gunga, Medio i Viola są tej samej długości (Gunga czasem o palec dłuższa).

 

Po przycięciu kija należy zrobić piłą niezbyt głębogie nacięcie wogół kija, o dwa palce od podstawy kija.

 

Używając noża zdjąć z kija korę odrywając ją długimi paskami (ruchem prostopadłym do kija), potem należy nożem oskrobać włókna. Ociosać dużym nożem lub maczetą wszystkie sęki. Kiedy kij jest oczyszczony, wygładzić go grubym, a potem cienkim papierem ściernym.

 

Ociosać od spodu podstawę berimbału przy pomocy noża, uderzając w niego młotkiem. Podstawę należy ociosywać po małym kawałku, aż będzie okrągła.

 

Wyciąć kwadratowe kawałki skóry szerokości kija. Złożyć ze sobą dwa identyczne kawałki i przybić je na górny koniec kija dwoma gwoździkami. Gwoździki powinny być wbijane lekko pod kątem, w stronę środka kija. Jeśli wbijemy gwoździki prosto – kij może się rozszczepić.

Ociosać  skórę wokół kija maczetą lub nożem i młotkiem. Wyrównać papierem ściernym.

 

 

 

 

Cabaca

 

 

Cabas  idealnie jest zrobić kilka, aby potem móc wybrać odpowiednią do berimbału.

Namoczyć tykwy w wodzie. Oskrobać je nożem, a potem metalowym drapakiem.

 

Obciąć piłą węższy koniec tykwy trzymając tykwę (koniecznie) na stojaku (np. na stołku odwróconym do góry nogami).

 

 

Wyjąć z tykwy nasiona i bebechy. Przyciąć wnętrze dookoła otworu nożem – tak by powstał cienki brzeg. Wnętrze tykwy oczyścić papierem ściernym.

 

Lekko na cabasie nawiercić nożem dwie dziurki – każdą 1 palec od środka cabacy. Dziurki powinny być zrobione wzdłuż jednej z osi symetrii tykwy. Należy starannie wybrac miejsce na dziurki – od nich zależy jak cabaca będzie umieszczona na berimbale. Cabaca powinna być względem berimbału symetryczna, i idealnie dotykać go tylko w jednym punkcie. Po zaznaczeniu nożem, nawiercić dziurki bacquetą – wtedy będą okrągłe i odpowiedniej wielkości.

Przepleść przez dziurki sznurek i zawiązać go na dwa palce.

 

 

Napinanie berimbału

 

Na strunie (wyciągniętej z opony i oczyszczonej nożem a potem papierem ściernym) robimy pętelki - jedną mniejszą, drugą nieco większą. Urywamy zbędną strunę - jeśli jest za długa i nakładamy ją na berimbau. Na mniejszej pętetlce wiążemy sznurek.

Naciągać berimbau należu trzymając go prawie pionowo i jenocześnie naciskając kolanem i ciągnąc ręką.

 

Przed pierwszym napięciem berimbału należy starannie wybrać stronę, w którą ma być napinany. Jeśli na kiju są wyraźne sęki, powinny się one znaleźć po wewnętrznej stronie napiętego berimbału.

 

Nowy berimbau należy napinać delikatnie i „po trochu”. Na początku należy go napiąć tylko na parę palców, z czasem coraz bardziej. Potem berimbau powinien być zawsze napinany z tą samą siłą. Dobrze jest więc, gdy berimbau napina zawsze ta sama osoba – wtedy ma szansę dłużej przetrwać.

 

Berimbau wydaje lepszy dźwięk, kiedy nie jest maksymalnie mocno napięty.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Valmir das Beribas

Pc. Visconde de Cayru, Mercado Modelo

Salvador, Bahia, Brasil

(71) 3011 6694 /8722 6694

valmir_das_biribas@hotmail.com